Wil jij een startup beginnen, dan is het noodzakelijk om een rechtsvorm te kiezen. Een eenmanszaak, besloten vennootschap of stichting, het kan allemaal. Je moet goed uitzoeken wat het beste bij jouw situatie past. We leggen je hier alles over uit, zodat een keuze maken tussen de verschillende rechtsvormen voor jou makkelijk wordt.
Wat is een rechtsvorm?
Een rechtsvorm is de juridische vorm die je kiest voor jouw startup. Wil jij jouw startup inschrijven bij de Kamer van Koophandel, dan moet je aangeven onder welke rechtsvorm je bedrijf verder gaat. De keuze hiervoor heeft invloed op een aantal zaken, zoals het wel of niet privé aansprakelijk zijn voor eventuele schulden, fiscale verplichtingen en de wijze waarop je je administratie doet. Een rechtsvorm wordt ook wel ondernemingsvorm genoemd.
Welke vormen zijn er?
Wil jij een startup beginnen, dan is het belangrijk om te weten welke rechtsvormen er zijn en welke voor- en nadelen iedere rechtsvorm heeft. We lichten de verschillende rechtsvormen hieronder toe, zodat jij eenvoudig een keuze kan maken.
Met of zonder rechtspersoonlijkheid
Er is een duidelijk verschil tussen rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid en rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid. Bij rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid wordt het privévermogen en het vermogen van het bedrijf als één gezien. Kom jij in het rood of gaat je bedrijf failliet dan kunnen zakelijke schuldeisers een aanspraak maken op jouw privé bankrekening, jouw inboedel en zelfs jouw koopwoning. Bij een rechtsvorm met rechtspersoonlijkheid is de rechtspersoon aansprakelijk voor de eventuele schulden die zijn ontstaan. Je loopt geen risico wat betreft aansprakelijkheid op jouw privévermogen. Het bedrijf is dan een rechtspersoon die uit eigen naam handelt.
Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid
- Besloten vennootschap (B.V.)
Een besloten vennootschap wordt veel gekozen als rechtsvorm in Nederland. Dat komt omdat je bij een besloten vennootschap niet persoonlijk aansprakelijk bent, je bedrijf is makkelijk overdraagbaar omdat het niet persoonsgebonden is, er kunnen meerdere oprichters bestaan waardoor je de lasten kan delen en je betaalt een lager belastingtarief dan bijvoorbeeld bij een eenmanszaak. Maar er zijn ook nadelen. Omdat de belasting die je betaalt afhankelijk is van de jaarwinst ben je soms duurder uit dan bij een eenmanszaak, omdat je geen gebruik mag maken van aftrekposten voor starters. Een B.V. moet je vastleggen bij een notaris en daar zijn kosten aan verbonden. De administratieve lasten zijn relatief hoog, omdat de boekhouding complexer is en je moet jezelf een salaris uitkeren dat niet lager mag zijn dan het minimumloon. Je mag dus niet al je geld in de onderneming steken.
- Besloten vennootschap met een maatschappelijk doel (bvm)
Heb je met jouw bedrijf een sociaal of maatschappelijk doel? Dan wordt de regelgeving voor jouw bedrijf verbeterd. Er komt namelijk een nieuwe juridische vormgeving voor sociale ondernemers, waarbij zij de status van een maatschappelijke B.V. kunnen krijgen. Met de bvm kunnen bedrijven zich straks makkelijker herkenbaar maken, wat gunstig is als je te maken hebt met zakelijke relaties. Het geeft namelijk aan dat het maatschappelijk doel belangrijker is dan winst maken. De winst is voor een groot deel ook bedoeld voor dit maatschappelijk doel. Het is nog niet bekend wanneer deze rechtsvorm er is.
- Naamloze vennootschap (nv)
In Nederland wordt er aanzienlijk minder vaak gekozen voor een naamloze vennootschap. Dat komt omdat de eisen voor de oprichting van een nv hoger liggen. De oprichting van een nv is vooral geschikt voor grote ondernemingen en wordt ook voor vastgoed gebruikt. Bij een naamloze vennootschap ben je beperkt aansprakelijk, de aandelen zijn eenvoudig overdraagbaar, het bedrijf kan door meerdere mensen opgericht worden en je hebt te maken met een aantal belastingvoordelen zoals investeringsaftrek, de belastingaftrek door willekeurige afschrijving en de Research & Developmentaftrek. Maar om een nv op te richten heb je een flink startkapitaal nodig, de administratieve lasten liggen hoog en je hebt geen belastingvoordelen die kleine bedrijven wel hebben zoals zelfstandigenaftrek, startersaftrek, de MKB-vrijstelling en de kleine-ondernemersregeling.
- Vereniging
Een vereniging is een groep mensen die samen een immaterieel doel delen, denk hierbij aan de tennisvereniging of toneelvereniging. Het is geen commercieel bedrijf, maar een vereniging mag wel winst maken. Deze winst mag niet uitgekeerd worden aan een lid van de vereniging of aan iemand anders die betrokken is bij de vereniging. De winst moet worden geïnvesteerd in de vereniging, zoals nieuwe tennisbanen. Binnen een vereniging wordt er een bestuur gekozen en via een ledenvergadering worden er beslissingen genomen over toekomstige plannen. Een vereniging kun je met volledige of beperkte rechtsbevoegdheid oprichten. Het verschil zit hem in de aansprakelijkheid van de bestuurders.
- Coöperatie
Een coöperatie is een vereniging waarbij je kan profiteren van een collectief zoals een gezamenlijke inkoop of marketing. Een bekend voorbeeld hiervan is Campina, waarbij boeren tegen betaling hun melk afstaan aan Campina. Een coöperatie bestaat uit leden die kunnen stoppen of instappen zonder dat de toekomst van de coöperatie een risico loopt. Een coöperatie bestaat uit een bestuur dat meestal uit leden bestaat. De winst van deze rechtsvorm wordt gebaseerd op het werk dat een bepaald lid heeft geleverd aan de coöperatie. Hierover maken leden zelf afspraken. Leden kunnen geld inbrengen in de coöperatie, maar dit ledenkapitaal is niet verhandelbaar wat bij een bv wel het geval is.
- Stichting
Een stichting is een organisatie die graag een doel wil realiseren. De winst van deze rechtsvorm moet, net als bij een vereniging, geïnvesteerd worden in dat doel. Stichtingen zijn vaak gericht op goede doelen zoals het verbeteren van het milieu. Verenigingen zijn vaak gericht op het organiseren van activiteiten voor leden, terwijl een stichting vaak een bepaald doel maatschappelijk nastreeft.
Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid
- Eenmanszaak
Bij een eenmanszaak heeft één persoon de verantwoordelijkheid over het bedrijf. Ondanks dat de naam ‘eenmans’ is, kan een eenmanszaak wel personeel in dienst hebben. Deze rechtsvorm is een van de meest gekozen in Nederland. Dat komt omdat het starten van een eenmanszaak laagdrempelig is voor starters. Het kost je slechts een uur de tijd om je eenmanszaak in te schrijven bij de KvK en daarnaast kost het ook weinig geld. Je hebt geen startkapitaal nodig, zoals bijvoorbeeld bij een bv. Een nadeel van een eenmanszaak is dat het vermogen van jouw startup en je persoonlijk vermogen als één worden gezien. Daardoor loop je zelf een financieel risico als jouw startup schulden maakt of als het failliet gaat. Schuldeisers mogen dan een aanspraak maken op jouw privé bankrekening, jouw inboedel en zelfs jouw koopwoning.
- Vennootschap onder firma (vof)
Een vennootschap onder firma lijkt veel op een maatschap. Er is bij beide een samenwerking tussen twee of meer maten, maar de aansprakelijkheid is net anders. Een vof is een rechtsvorm waarbij je op een laagdrempelige manier met een partner een startup kan beginnen. Je hebt niet veel expertise of startkapitaal nodig. Inschrijven hoeft enkel bij de KvK. Omdat je samen met een partner je onderneming begint kun je kosten delen van bijvoorbeeld huur en productiekosten. En samen kun je je krachten bundelen. Het belangrijkste is dat er vraag is naar jullie product of dienst. Maar er kleven ook nadelen aan een vof. Je bent afhankelijk van je partner en daarom is het belangrijk dat jullie op één lijn zitten. Zorgt jouw partner ervoor dat jullie in de (financiële) problemen komen, dan ben jij ook aansprakelijk.
- Commanditaire vennootschap (cv)
Een commanditaire vennootschap is een variant op de vennootschap onder firma. Het verschil met een vof is dat een commanditaire vennootschap een onderscheid maakt tussen beherende en stille vennoten. De dagelijkse leiding van het bedrijf wordt uitgevoerd door de beherende vennoten en de stille vennoten zijn alleen betrokken bij de financiële kant van het bedrijf. Een commanditaire vennootschap is een goede rechtsvorm als je een bedrijf wil beginnen samen met een financierder die zich verder op de achtergrond wil houden. Het is goed om te weten dat jij bij een commanditaire vennootschap als beherende vennoot degene bent die privé aansprakelijk is voor eventuele schulden. De stille vennoot kan enkel het ingebrachte kapitaal verliezen, maar ontvangt ook geen belastingvoordelen.
- Maatschap
Bij een maatschap kunnen twee of meer zelfstandig ondernemers hun beroep uitoefenen, terwijl ze samenwerken onder één naam. Deze rechtsvorm is vaak van toepassing bij huisartsen, tandartsen, accountants en therapeuten. Hierdoor kunnen zij hun expertise, kosten en eventueel klanten delen. Ook is een maatschap eenvoudig op te richten; je hoeft het alleen maar in te schrijven bij de KvK. Ieder lid van een maatschap is voor een evenredig deel aansprakelijk.
Samenwerkingsverband
Het is goed om je af te vragen of de samenwerking die je wil aangaan eenmalig, tijdelijk of voor onbepaalde tijd is. Gaat het om een eenmalige opdracht dan kan een samenwerkingsovereenkomst een uitkomst bieden. Hiervoor hoef je minder te regelen, het kost minder geld en beide bedrijven blijven onafhankelijk van elkaar. Gaat het echter om een samenwerking voor onbepaalde tijd dan kan het wel gunstig zijn om samen een bedrijf op te richten. Dan moet je goed bedenken welke rechtsvorm het beste bij deze samenwerking past. Dit is het geval bij bijvoorbeeld co-creatie met klanten of andere ondernemers.
Belastingvoordeel
Als je moet kiezen tussen een van de rechtsvormen dan is het goed om na te denken aan het belastingvoordeel per rechtsvorm. Voor kleine bedrijven gelden vaak vele kortingen op de inkomstenbelasting. Bij een bv of nv heb je niet te maken met inkomstenbelasting, maar met vennootschapsbelasting. Dit is pas interessant als er een flinke winst wordt gemaakt door je bedrijf. Win altijd advies in bij een fiscaal specialist.
Meest voorkomende rechtsvormen voor startup bedrijven
Een eenmanszaak, vof of bv liggen het meest voor de hand als je een bedrijf wil starten. Echter is voor een startup een bv of bvm vaak de beste keuze. We leggen je uit waarom dit de beste keuze is uit alle rechtsvormen.
BV
In de meeste gevallen is een bv de beste keuze als rechtsvorm, dat heeft te maken met de aansprakelijkheid. Gaat het niet zoals gewenst dan kan de bv financieel aansprakelijk worden gesteld en niet de oprichters zelf. Alleen als er sprake is van bijzondere omstandigheden kunnen oprichters en bestuurders persoonlijk iets worden verweten. Dit is echter een uitzondering. Ook al zijn een eenmanszaak en vof vaak financieel voordeliger in het begin, vanwege de risico’s die bij een startup komen kijken heeft de bv toch vaak de voorkeur. Investeerders zijn vaak alleen bereid om in bv’s te financieren via aandelen of een lening.
BVm
Voor een bvm geldt hetzelfde als een bv. Daarnaast kunnen bedrijven met een bvm zich makkelijker herkenbaar maken, wat gunstig is als je te maken hebt met zakelijke relaties. Het geeft namelijk aan dat het maatschappelijk doel belangrijker is dan winst maken.
Hulp nodig?
Heb jij een geniaal idee, kom je uit Brabant en wil je graag een startup starten? Neem dan contact op met Starterslift, als jouw startup aan de voorwaarden voldoet. Je krijgt dan begeleiding van een Business Developer die jou onder andere kan helpen met het maken van de juiste keuze rondom een rechtsvorm en een financiering.
Over Starterslift Investments
Starterslift Investments is een pre-seed fonds voor studenten en medewerkers van Tilburg University, Avans Hogeschool, Breda University of Applied Sciences, Fontys Hogescholen en voor startups uit de provincie Noord-Brabant. Het aanvragen van een lening en contact met Starterslift Investments verloopt altijd via een business developer binnen jouw kennisinstelling of bij de ontwikkelingsmaatschappijen Midpoint Brabant of Rewin.
Het Starterslift Investments fonds is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Economische zaken en Klimaat, de Provincie Noord-Brabant, de gemeente Breda en de gemeente Tilburg.
Starterslift investments B.V.
Warandelaan 2
5037 AB Tilburg
