Je intellectueel eigendom vastleggen zorgt ervoor dat anderen niet zomaar jouw idee, ontwerp of creatie mogen gebruiken of namaken. Er zijn veel verschillende soorten intellectuele eigendomsrechten. Wil jij jouw intellectueel eigendom vastleggen en beschermen? Lees hier welke eigendomsrechten er zijn en hoe je ze kan aanvragen of krijgen. Zo krijg jij een beter beeld welk eigendomsrecht het beste bij jouw uitvinding past.
Wat is intellectueel eigendom?
Wanneer jij iets maakt of creëert dan is dit jouw intellectueel eigendom. Wat het ook is, dat maakt niet uit. Het kan gaan om een boek, een ontwerp of een uitvinding waarmee je een probleem oplost. Tegenwoordig wordt er veel gedeeld op het internet, waardoor het gemakkelijk is om ideeën ergens op te doen. Om ervoor te zorgen dat niemand met jouw uitgewerkte ideeën aan de haal gaat, is het verstandig om dit goed te beschermen. Met andere woorden; jouw intellectueel eigendom vastleggen. Hiermee zorg je ervoor dat niemand jouw idee mag overnemen zonder toestemming. Jij bepaalt dus als eigenaar wie het ontwerp mag gebruiken om het naar een product te vertalen. Als voorbeeld: een eigenaar van software bepaalt wie een kopie mag downloaden. En de eigenaar van een merknaam mag bepalen wie deze naam mag gebruiken.
Welke intellectuele eigendomsrechten zijn er?
Intellectuele eigendomsrechten omvat octrooirecht, merkenrecht, modellenrecht, kwekersrecht, auteursrecht, handelsnaamrecht, chipsrecht en databankenrecht. Deze rechten beschermen respectievelijk literaire en artistieke werken, uitvindingen, handelsmerken en designs. Hieronder lichten we de verschillende intellectuele eigendomsrechten toe.
Octrooirecht
Het octrooirecht (ook wel patent genoemd) vraag je aan voor een nieuwe, technische uitvinding met als vereiste dat het inventief is. Met het octrooirecht verbied je anderen om jouw uitvinding commercieel toe te passen voor maximaal 20 jaar. Het octrooirecht vraag je aan bij het Octrooicentrum Nederland of European Patent Office.
Merkenrecht
Met het merkenrecht bescherm je jouw merk. Andere ondernemers mogen jouw merk niet gebruiken, namaken of misbruiken. Het kan hierbij gaan om een bedrijfsnaam, een logo of een bepaalde klank of tune. De bescherming van merken is in Nederland geregeld in het Benelux Verdrag en kan je aanvragen via het merkenregister. Je kan het merkenrecht ook voor de hele EU aanvragen via een Uniemerk.
Modellenrecht
Met het modellenrecht bescherm je een model of tekening. Met een tekening bedoelen we een patroon of een dessin. Met een model bedoelen we de vormgeving. De lijnen, vormen, textuur en kleuren van een product. Het model of de tekening moet wel een eigen karakter hebben wil je het modellenrecht krijgen. Je kan het model aanmelden bij het Benelux Bureau voor het Intellectuele Eigendom.
Handelsnaamrecht
Ieder bedrijf heeft een naam. Dit wordt ook wel handelsnaam of bedrijfsnaam genoemd. Deze naam gebruik je bij de inschrijving bij de Kamer van Koophandel en moet je actief gebruiken in bijvoorbeeld reclames, op je website en op facturen. Het handelsnaamrecht beschermt jouw bedrijfsnaam, zodat alleen jij die mag gebruiken in jouw branche.
Auteursrecht
Auteursrecht heb je automatisch en hoef je dus niet vast te leggen. Het auteursrecht beschermt auteurs van bijvoorbeeld teksten, wetenschappelijk werk, kunst of foto’s. Jij bent degene die bepaalt wat er met jouw werk gebeurt. Mogen anderen het bijvoorbeeld gebruiken, kopiëren of tonen?
Chipsrecht
Het chipsrecht is heel specifiek: het zorgt ervoor dat chips en microprocessoren worden beschermd.
Chipsrecht ontstaat van rechtswege bij het maken van de chip (net als bij het auteursrecht). Om het recht te kunnen handhaven, is inschrijving in het register verplicht.
Databankenrecht
Door het databankenrecht mag niemand gegevens gebruiken uit jouw databank. Het recht ligt bij de maker van de database en is automatisch beschermd zodra je de databank maakt. Je hoeft hiervoor dus niks aan te vragen. Je behoudt dit recht tot 15 jaar nadat de databank is aangemaakt. Is er in de tussentijd veel veranderd in een databank, dan gaat de 15 jaar opnieuw in.
Kwekersrecht
Als je een nieuw plantenras hebt gekweekt dan kun je het kwekersrecht aanvragen. Jij bent dan de enige die het zaad mag verhandelen. Je moet dan wel aan een aantal eisen voldoen: het ras moet nieuw zijn, het verschilt met rassen die al bestaan, het ras is homogeen, het ras blijft stabiel tijdens vermeerdering en heeft een naam volgens internationale regels. Je kan het kwekersrecht aanvragen bij de Raad van Plantenrassen.
Vastleggen en beschermen
Rechten die je zelf moet vastleggen
- Octrooirecht
- Merkenrecht
- Modellenrecht
- Kwekersrecht
Automatisch recht
- Auteursrecht
- Handelsnaamrecht
- Chipsrecht
- Databankenrecht
Welke kosten zijn eraan verbonden?
Wordt het intellectueel eigendomsrecht automatisch toegekend, dan hoef je hier niks voor te doen en ook niks voor te betalen. Voor het vastleggen van het octrooi-, merk-, modellen-, of kwekersrecht moet je denken aan de volgende kosten:
- Merkenrecht: vanaf €600,-
- Modellenrecht: modelregistratie in 27 landen kost €1.370,- voor vijf jaar. Dit is inclusief advieskosten. Voor ieder extra model betaal je nog eens €670,-.
- Kwekersrecht: dit is afhankelijk van het soort gewas (groente, landbouw, sier- en boomkwekerij, fruit, bosbouw).
- Octrooirecht: de kosten van octrooirecht liggen wat ingewikkelder. Voor een aanvraag in Nederland betaal je €80 voor een digitale aanvraag en €120,- voor een schriftelijke aanvraag. Deze kosten zijn exclusief de kosten van een octrooigemachtigde, wiens uurloon te vergelijken is met een advocaat. Bij de aanvraag hoort ook een verplicht onderzoek, wat tussen de €100,- en €750,- kost. Voor een Nederlands octrooi is de richtprijs € 5.000 tot € 10.000 voor het hele aanvraagproces.
Deze prijzen zijn indicatief en een moment opname, doe altijd zelf goed onderzoek naar de juiste advies- en registratiepartijen.
Inbreuk en handhaving
Als iemand inbreuk maakt, dan schendt hij jouw intellectueel eigendomsrecht. Het plegen van inbreuk is verboden, maar je zal zelf actie moeten ondernemen wil je het recht handhaven. Er is geen instantie of dergelijke die de inbreuk signaleert voor jou. Er wordt inbreuk gemaakt als iemand jouw product of werkwijze, waarop intellectueel eigendomsrechten rusten, maakt, gebruikt, verhuurt, verhandelt, commercieel aanbiedt, invoert of er voorraad van bijhoudt. Dit is in principe alleen in landen waar de intellectueel eigendomsrechten zijn aangevraagd en toegekend.
Bij inbreuk kan degene met de intellectuele eigendomsrechten de ander dwingen om het product van de markt te halen. Ook mag hij een schadevergoeding eisen. Hoe hoog deze schadevergoeding is, wordt bepaald door een rechter. De proceskosten zijn ook voor rekening van degene die inbreuk heeft gepleegd. Het is niet zo dat er altijd een rechter aan te pas komt. Soms is alleen het product van de markt halen al voldoende.
Controleer het gemakkelijk zelf
Wil je zelf een product of dienst op de markt brengen, dan is het goed om te weten of hier intellectueel eigendomsrechten aan verbonden zijn. Zo voorkom je dat je zelf inbreuk maakt. Hoe kun je dit het beste doen?
- Controleer op octrooirecht
Via een octrooidatabase kun je zoeken of er octrooirechten rusten op een product. Je kan hiervoor gebruikmaken van Espacenet of Google Patents.
- Controleer op modellen en merkrecht
In de database EUIPO kan je zoeken naar de reeds vastgelegde modellen en merken in de Europese Unie.
- Controleer op handelsnaam
Het is ook goed om via het handelsregister van de Kamer van Koophandel te zoeken naar bestaande handelsnamen in een bepaald gebied.
- Controleer op kwekersrecht
Via het Nederlands Rassenregister kun je zoeken op naam, soort of datum van vastgelegde kwekersrechten.
Bescherm jouw kennisintensief product, dienst of proces
Heb jij een kennisintensief product, dienst of proces? Dan raden we je aan om dit te beschermen door middel van het vastleggen van het intellectueel eigendom. Het is verstandig om jouw ideeën en creatieve concepten voor je te houden en niet breed te verspreiden voordat het intellectueel eigendom goed vast hebt gelegd.
Over Starterslift Investments
Starterslift Investments is een pre-seed fonds voor studenten en medewerkers van Tilburg University, Avans Hogeschool, Breda University of Applied Sciences, Fontys Hogescholen en voor startups uit de provincie Noord-Brabant. Het aanvragen van een lening en contact met Starterslift Investments verloopt altijd via een business developer binnen jouw kennisinstelling of bij de ontwikkelingsmaatschappijen Midpoint Brabant of Rewin.
Het Starterslift Investments fonds is mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Economische zaken en Klimaat, de Provincie Noord-Brabant, de gemeente Breda en de gemeente Tilburg.
Starterslift investments B.V.
Warandelaan 2
5037 AB Tilburg
